TIBBİ GENETİK

         Alzheimer riskinin yaklaşık % 70'inin genetik faktörlere bağlı olduğu düşündürmektedir.           Alzheimer hastalığı başlangıç yaşına göre erken başlangıçlı ve geç başlangıçlı olarak 2 gruba ayrılır.                     Hastalığın 65 yaşından önce başlayan formu olan erken başlangıçlı alzheimer tüm Alzheimer hastalarının %1-6’sını oluşturur. Erken başlangıçlı vakaların %60'ı ailevidir ve bu vakaların %13'ünde otozomal dominant kalıtım şekli görülür. Amyloid Beta Precursor Protein (APP), Presenilin-1 (PSEN1), Presenilin-2 (PSEN2),  ABCA7, ADAM10 genlerinde görülen mutasyonlar sorumlu tutulur.          Alzheimer'ın en yaygın şekli olan 'geç başlangıçlı' sı ise 65 yaşından sonra başlar ve çoğunlukla sporadiktir. Multifaktöriyel kalıtıma sahiptir bir diğer deyişle genetik ve çevresel faktörlerin karmaşık etkileşiminden ka...

     Epilepsili hastaların yaklaşık %40’ının etyolojisinde genetik katkıdan söz edilir. Yaklaşık %1 için genetik tanı konabilir. Epilepsi çoğunlukla poligenik multifaktöriyel bir hastalıktır. Bir çok branş bir arada değerlendirme yapmalıdır.  1)Mendel tipi (basit) kalıtım: Tek gen kalıtım türleri; otozomal dominant, otozomal resesif, X geçişli dominant, X geçişli resesif ve mitokondriyel geçişli türlerdir. Epilepsinin fenotipin yalnızca bir kısmını oluşturduğu 160’dan fazla tek gen hastalığı bulunmaktadır. Bu hastalıklar tüm epilepsilerin ancak %1’ini oluştururlar. Bu tek gen hastalıkları arasında nörokutanöz hastalıklar, nörodejeneratif hastalıklar, kalıtsal kortikal gelişim malformasyonları, kalıtsal metabolik hastalıklar sayılabilir.  Bunlarda altta yatan nörolojik tutuluma bağlı semptomatik nöbetler, mental retardasyon ve gelişme geriliği görülmektedir.  Tuberoz sklerozis kompleks: Otozomal dominant geçişlidir. Tuberoz sklerozis 1 (TSC1); T...

   Otizm % 75-80 poligenik multifaktöriyel, %20-25 tek gen kalıtımı olan bir hastalık grubudur. Yani hastalığın çok büyük bir kısmı komplike gen bağlantıların ve çevresel faktörlerin ortak sonucu olarak ortaya çıkar. Genetik yatkınlık göstergesidir. Genetik testlerle tanımlanamaz.   Hastalığın çeyrek kadarı ise genettik analizlerle tanımlanabilir. Bunlar; kromozomal anormallikler için % 5, CNV (submikroskopik delesyonlar ve duplikasyonlar) için % 10-20 ve tek gen bozuklukları içinse % 5 tir. Yapılan bağlantı ve aday gen çalışmalarında genlerdeki hem nadir hem yaygın varyantların otizme yatkınlıkla ilişkili olabileceği gösterilmiştir.  Bu varyantlar tek başlarına anlamlı değillerdir. Varlıkları yatkınlık anlamına gelir, hastalık anlamına gelmez. Birçok varyantın bir araya gelip uygun çevresel koşulların mevcut olması gerekir ki otizm ortaya çıksın. Bahsi geçen %10 luk otizm grubunda ise tek bir genetik hata hastalığa neden olur. Sitogenetik olar...